Trądzik występuje, gdy mieszki włosowe zostają zatkane przez olej i martwe komórki skóry. Do najczęstszych objawów możemy zaliczyć zaskórniki, białe krostki lub pryszcze. Zwykle pojawiają się na twarzy, czole, klatki piersiowej, górnej części pleców i barkach. Występuje zwykle u nastolatków, choć może dotykać osoby w każdym wieku. Dostępne są skuteczne metody leczenia, ale trądzik może być uporczywy. Pryszcze i krosty goją się powoli, a kiedy jedne zanikają, pojawiają się kolejne.
W zależności od stopnia trądzik może powodować stres emocjonalny i blizny na skórze. Dlatego im wcześniej rozpoczniemy leczenie, tym mniejsze istnieje ryzyko wystąpienia takich problemów. Objawy trądziku różnią się w zależności od ciężkości stanu. Możemy do nich zaliczyć zamknięte pory, zaskórniki (otwarte zatkane pory), grudki, krosty, guzki i zmiany torbielowate.
Kiedy iść do lekarza?
Jeśli środki zaradcze się nie sprawdzą, skontaktujmy się ze specjalistą. Lekarz dermatolog może przepisać mocniejsze leki. U niektórych kobiet w leczeniu trądziku mogą pomóc środki antykoncepcyjne. U osób starszych nagły początek ciężkiej odmiany trądziku może sygnalizować jakąś inną poważną chorobę, wymagającą pomocy medycznej.
Podstawowe przyczyny
Cztery główne czynniki powodujące trądzik to:
- Nadmierna produkcja oleju,
- Mieszki włosowe, zatkane przez olej i martwe komórki skóry,
- Bakterie,
- Nadmierna aktywność hormonów (androgenów).
Do czynników ryzyka możemy zaliczyć:
- Wiek: w każdym wieku może pojawić się trądzik, ale najczęściej u nastolatków.
- Zmiany hormonalne: trądzik jest powszechny u nastolatków, kobiet i dziewczyn i osób, używających pewnych leków, zawierających kortykosteroidy, androgeny lub lit.
- Historia rodzinna: genetyka jest bardzo ważna. Jeśli zarówno mama, jak i tata, mieli trądzik, prawdopodobnie u nas też się pojawi.
- Tłuszcze lub oleiste substancje: może rozwinąć się w miejscu, w którym skóra ma kontakt z oleistymi płynami i kremami lub smarem w miejscu pracy, np. kuchni.
- Tarcie lub nacisk na skórę: może być spowodowany przez telefon, telefon komórkowy, hełm, obcisły kołnierz i plecak.
- Stres: sam w sobie nie powoduje trądziku, ale jeśli się już pojawił, może jeszcze pogorszyć sytuację.
Leczenie
Jeśli przynajmniej przez kilka tygodni, próbowaliśmy produktów do leczenia trądziku bez recepty i nie pomogły, lekarz może nam przepisać mocniejsze leki. Dermatolog może pomóc w kontrolowaniu trądziku, unikaniu blizn i innych uszkodzeń skóry i uczynieniu blizn mniej zauważalnym.
Leki przeciwtrądzikowe zmniejszają produkcję oleju, przyspieszają wymianę komórek skóry. Ponadto zwalczają infekcje bakteryjne lub zmniejszają stan zapalny. Dzięki temu zapobiegają powstawaniu blizn. W przypadku większości leków możemy nie widzieć wyników przez cztery-osiem tygodni. Stan skóry może się też pogorszyć, zanim zauważymy efekty. Całkowite pozbycie się trądziku może potrwać wiele miesięcy lub lat. Schemat leczenia, zalecany przez lekarza uzależniony jest od wieku, rodzaju i stopnia nasilenia trądziku i naszych wyrzeczeń. Często stosuje się leki miejscowe i przyjmowane doustnie (łączy się je). Kobiety w ciąży, mające trądzik, nie mogą stosować doustnych leków. Warto porozmawiać z lekarzem dermatologiem na temat ryzyka i korzyści leków i innych terapii.
Leki na trądzik
Do najpopularniejszych leków miejscowych możemy zaliczyć retinoidy i leki podobne do retinoidów, antybiotyki, kwas salicylowy, kwas azelainowy i Dapson. Do leków doustnych możemy zaliczyć antybiotyki, doustne środki antykoncepcyjne, środki przeciwandrogenowe i izotretinoina.
Terapie
W niektórych przypadkach mogą być sugerowane pewne terapie, samodzielnie lub w połączeniu z lekami.
Lasery i terapia fotodynamiczna – od pewnego czasu stosowanych jest wiele metod, opartych na świetle. Ale potrzebne są dalsze badania, aby określić idealną metodę, źródło światła i dawkę.
Peeling chemiczny – wykorzystuje się tutaj przynajmniej kilka razy roztwór chemiczny, taki jak kwas salicylowy, glikolowy lub retinowy. Jakakolwiek poprawa nie jest jednak długotrwała, dlatego konieczne są powtórzenia leczenia.
Ekstrakcja zaskórników i pryszczy – lekarz może użyć specjalnych narzędzi do delikatnego usuwania zaskórników i pryszczy. Jest to skuteczna metoda, jeśli miejscowo stosowane leki nie przyniosły efektów. Ta technika może jednak powodować blizny.
Zastrzyki steroidowe – zmiany guzkowate i torbielowate można leczyć, dzięki zastrzykom steroidowym. Ta terapia prowadzi do szybkiej poprawy i zmniejszenia bólu. Do działań niepożądanych możemy zaliczyć suchość skóry w tym obszarze.
Styl życia i domowe środki zaradcze
Możemy myć obszary problemowe delikatnym środkiem czyszczącym. Wypróbujmy produkty, przeciw trądzikowi dostępne bez recepty. Wysuszają nadmiar oleju i są pomocne w peelingu. Unikajmy drażniących, tłustych lub przetłuszczających kosmetyków, kremów przeciwsłonecznych, produktów do stylizacji włosów lub korektorów. Chrońmy swoją skórę przed słońcem. Unikajmy tarcia lub nacisku na skórę. Unikajmy dotykania lub wyciskania zmian skórnych w obszarach problematycznych. Bierzmy prysznic po intensywnych zajęciach.
